افغانستان
د لوی او مهربانه خدای په نامه دا وبلاگ له اکژیت افغان شاعران سوانح او اشعارو بحث کوی.افغانستان
د لوی او مهربانه خدای په نامه دا وبلاگ له اکژیت افغان شاعران سوانح او اشعارو بحث کوی.ارواښاد خوشحال خان نیکه شعرونه
ارواښاد خوشحال خان نیکه شعرونه
خوشحال خان دشهباز خان زوی دیحیی خان لمسی، د ملک اکوړې کړوسی د جینجوخان کودی، دتوری او قلم د میدان اتل، دپښتوژبې غښتلی شاعر، سترلیکوال، پیژندل شوی ملی مبارز دخټکودپښتنی کورنۍ د پښتو دادبی مکتب بنسټ ایښودونکی دملی غورځنګ لارښوونکی په (١٠٢٢) هجری قمری کال کې د دوه یمی خور په اتلسمه نیټه د خټکوداکوړۍ د سیمې د لنډی سیند په ښۍ خوادلرې پښتونخوادپیښور ختیځی خواته دښارڅخه پنځه دیرش میله لرې په سرای نوم ځای کې زیږیدلی په (١١٠٠) هجری قمری کال کې مړ اوخاوروته سپارل شوی دی.
خوشحال خان دیوولسمی پیړۍ ستر شاعروچې ترننه پوری یې د یاد ګیرنې په درنښت پرتمین تلین نیول کیږی.
خوشحال خان د هلک توب په دوره کې ډیر ځیرک پوه زړور، قوتمن پلټونکی، دمشرانو منونکی او په کشرانو مهربان، دهمځولوکلک ملګری و، همیشه به یې خپل ژوند په خوشحالی تیراو.
خوشحال دځوانۍ په دوره کې : ډیرغښتلی، هیوادپال ځلمی و خوشحال خان خټک په اتلس کلنۍ کې واده وکړ. څرنکه چې ده د پښتو ژبې له شعرویلوسره ډیره مینه درلودله نوهمداسبب و چې په شل کلنۍ کې یې په (١٠٤٢) هجری قمری کال د شعرپه ویلواو لیکلوپیل وکړ. دخوشحال خان دلومړنی شعر د نمونی لومړنی بیت داسی دی.
عقل سل دمصلحت بندونه جوړکا
چې دعشق سیلاب پرې راشی واړه نورکا
دخوشحال خان خټک په شل کلنی کې دشعرویلو د ثبوت دشعر هغه بیت چې پخپله یې داسی ویلی دی لکه:
په شل کاله دیګ زمادشعرپه اوریاسو
په د ادو دیې پوخ چې شپیته کاله می تللی
خوشحال خان (خټک) {٧٨} کاله ژوند کړی دی چې په دغو کلونو کې یې (٦٥) کاله په مبارزه شاعری او لیکوالی تیرې کړی دی . خوشحال خټک دنورو شاعرانو او لیکوالو په نسبت دپښتو ژبې د ادبیاتو دودې پراختیا او عامه ولو په لاره کې ډیر خدمتونه کړی چې ددغه ټکې د اثبات له پاره دده په قول دده دوه سوه پنځوس لیکلی کتابونه پخپله دده دکار شاهدان دی دادی دخوشحال خان خټک دډیرو کتابو په لړ کې دده دڅو کتابونو یادګیرنه:
١- دیوان {کلیات}.
٢- بازنامه .
٣- صحت البدن {طبنامه} .
٤- هدایه .
٥- آیینه .
٦- فضل نامه .
٧- سوات نامه .
٨- فرخنامه .
٩- دستارنامه .
١٠- بیاض .
١١- زنځیرۍ .
١٢- ریاض الحقیقت .
١٣- عیار دانش .
١٤- تفسیر .
١٥- تفسیر سورت یوسف .
١٦- ریاض الحقیقت : دنثر کتاب دی چې د پرهیز ګاری بیان کوی.
١٧- تفسیر سیرت یوسف : دنثر کتاب دی چې د یوسف (ع ) دکوچنیوالی او دده دروڼو د نا کردو بیان کوی .
د خوشحال خان خټک په شعرونوکې هرډول شعرونه شته لکه : غزلیات، قصیدې، داستانونه، قطعات ، خو دده داشعارو غوره برخه د هیومانتیک (انسان پالنی، ملی حماسی او تربیتی ) افکارو برخه له هرڅه زیات دی .
داده دخوشحال خان د ( هیومانتیک ) د شعرونو دنمونو څخه د شعر یوه نمونه :
وګړی واړه کارونه خپل کا
مردان هغه دی چې کار دبل کا
څوک چې آرام ګټی دنیکو نام ګټی
دخوږ و زړونودا رویه تل کا
خوشحال خان خټک دملی یووالی په غیږ کې د خپل هیومانتیک افکارو په سرکې داسی بیان کړی دی لکه :
څو څو غمونه یا مخونه دی
یا په دروغو کې یا په نفاق کې
داده دخوشحال خان خټک د شعر هغه نمونه چې دننګ او ناموس دساتلو په برخه کې یې پښتون قوم ته دننګ د بولۍ د ورکولو په هکله ویلی دی :
ننګ او ناموس
څو وانه خلې له غلیمه انتقام !
مرد نه خوب کا نه خواړه کا نه آرام !
چې دننګ او د ناموس اندوه یې نشته
دهغه سړی به نه وی احترام .
